Firma Sage przeprowadziła badania w 12 krajach (w tym w Polsce) należących do UE. Na podstawie analiz powstał obszerny raport o sektorze średnich firm – jego kondycji i wpływie na gospodarki lokalne i gospodarkę europejską.

„Raport o sytuacji gospodarczej w Europie” został zrealizowany na zlecenie Sage przez Centre for Economics and Business Research oraz firmę Redshift Research. Badania przeprowadzono w grudniu 2014 r. na grupie 814 menedżerów z 12 głównych gospodarek europejskich, w tym Polski. Łączny PKB krajów objętych badaniem stanowi 86% PKB UE. Opracowany raport rysuje pełen obraz rzeczywistej kondycji i potencjału sektora średnich przedsiębiorstw w poszczególnych krajach oraz pokazuje znaczenie sektora dla gospodarek lokalnych i gospodarki UE.

Znaczenie przedsiębiorstw średniej wielkości, za wyjątkiem Niemiec, jest w Europie niedostatecznie doceniane. Tymczasem nawet szczątkowe badania lokalne wykazują, że średnie przedsiębiorstwa odgrywają kluczową rolę w gospodarkach Europy, zatrudniając miliony pracowników. Do dziś brakowało jednego możliwie kompletnego badania, które dałoby wiarygodne spojrzenie na charakterystykę tego sektora i jego rzeczywisty udział w gospodarce - powiedziała Jayne Archbold, Dyrektor Generalny Sage ds. Średnich Przedsiębiorstw.

Średnie przedsiębiorstwa to fundament europejskiej gospodarki

W krajach objętych analizą średnie przedsiębiorstwa stanowią tylko 1% wszystkich zarejestrowanych firm, ale wypracowują aż 20% całkowitego obrotu z działalności gospodarczej i generują 18% ogólnej wartości dodanej brutto (WDB). Wskaźnik WDB waha się w różnych krajach między 15 a 23%. W Polsce jest on wysoki i wynosi 22%, najniższy jest we Francji (15%).

Ten 1% ogółu zarejestrowanych w EU firm ma obecnie 17% udział w rynku pracy. W UE przedsiębiorstwa średniej wielkości zatrudniają łącznie 18,7 miliona pracowników. Sektor ma więc znaczny wkład w zatrudnienie na kontynencie, który od ponad sześciu lat zmaga się z dużym poziomem bezrobocia. Warto też podkreślić, że odnotowany w 2014 r. przyrost zatrudnienia w UE o 0,8% w połowie został wypracowany przez średnie przedsiębiorstwa z Wielkiej Brytanii.

W badanych 12 krajach działa łącznie 180 tys. firm średniej wielkości. Blisko połowa z nich (46%) to firmy z Niemiec i Wielkiej Brytanii. W Polsce jest ok. 8700 średnich przedsiębiorstw, w których pracuje ponad 1,5 mln osób. W UE w latach 2008-14 utrzymywała się stała liczba średnich firm, przy czym wywołane recesją upadki przedsiębiorstw w Europie południowej były równoważone rozwojem firm w krajach Europy północnej i zachodniej.

W Niemczech, obecnie najsilniejszej gospodarce Europy, przedsiębiorstwa średniej wielkości wygenerowały w 2014 r. wartość dodaną (WDB) na poziomie 298 miliardów euro.Wedle szacunków dynamiki rynku, sektor średnich przedsiębiorstw mierzony WDB wytworzonych produktów i usług w 2015 r. wzrośnie w UE średnio o 3%.

W krajach UE istnieją duże różnice w poziomie eksportu generowanego przez sektor średnich firm. W badanych krajach sektor ten odpowiada średnio za 17% całego eksportu. Co ciekawe, przedsiębiorstwa średniej wielkości są innowacyjne – 63% z nich doskonali i wdraża nowoczesne praktyki biznesowe i rozwiązania. We wszystkich badanych krajach poziom innowacyjności średnich firm był wyższy od przeciętnej dla danej gospodarki.

Polska na tle innych krajów UE

Wartość dodana wygenerowana w 2014 r. przez działające w Polsce przedsiębiorstwa średniej wielkości wyniosła 40 miliardów euro. To ponad dwukrotnie więcej niż w Czechach (17 mld euro), ale blisko połowę mniej niż w Hiszpanii czy Holandii (odpowiednio 74 i 73 mld euro), pięciokrotnie mniej niż w Wielkiej Brytanii (205 mld euro) i blisko ośmiokrotnie mniej niż w Niemczech (298 mld euro).

W Polsce utrzymuje się niski wskaźnik produktywności mierzony wytworzoną przez przedsiębiorstwa wartością dodaną przeliczaną na jednego pracownika. Jest on zbliżony do poziomu w Czechach i Słowacji i wynosi ok. 23 tys. euro. Dla porównania: w Hiszpanii wskaźnik ten jest dwukrotnie wyższy (54 tys. euro), najwyższy zaś w Belgii i Holandii – odpowiednio 83 i 72 tys. euro na pracownika.

Pomimo, że PKB Polski wynosi około 40% hiszpańskiego, polskie średnie przedsiębiorstwa zatrudniają więcej pracowników niż hiszpańskie. PKB Włoch jest blisko czterokrotnie większy od polskiego, natomiast we Włoszech w średniej wielkości przedsiębiorstwach zatrudnionych jest niespełna 20% więcej pracowników niż w Polsce. W Polsce sektor średnich firm jest więc niezwykle ważny dla gospodarki krajowej, ze względu na strukturę zatrudnienia oraz udział średnich firm w PKB Polski.

Polska po Wielkiej Brytanii jest krajem, w którym sektor firm średniej wielkości w ostatnich latach rozwijał się najszybciej (wzrost mierzony wypracowaną nominalną wartością dodaną). Od 2009 r. sektor ten wzrósł o 19%. W niektórych krajach w tym czasie sektor przeżywał regres: w Irlandii skurczył się o 13, w Portugalii o 11 a w Hiszpanii o 8%. W tym samym okresie w wielu krajach średnie firmy redukowały zatrudnienie. W Hiszpanii i Portugalii zmniejszyło się odpowiednio o 18 i 13%. W Polsce o 3%. Jedynie w trzech krajach sektor średnich firm zwiększył zatrudnienie w ciągu ostatnich sześciu lat, najwięcej w Niemczech i Wielkiej Brytanii (odpowiednio 9 i 10%).

Polskie średnie firmy mają 12% udziału w krajowym eksporcie. To jeden z najniższych wskaźników w Europie. Ta część eksportu w 2014 r. osiągnęła wartość 219 mld euro. Taki sam udział w eksporcie krajowym wykazują średnie firmy niemieckie i nieznacznie wyższy (12%) firmy w Wielkiej Brytanii. Czołowe miejsca na liście eksporterów zajmują Włochy, Portugalia i Holandia (firmy średnie mają tam ponad 25% udział w ogóle krajowego eksportu).

Powiew optymizmu w sektorze

Średnie przedsiębiorstwa wykazują spory optymizm. 39% menedżerów oczekuje, że w ciągu roku obrót zarządzanych przez nich firm wzrośnie o ponad 10%. 75% decydentów twierdzi, że ich firmy przynajmniej utrzymają poziom obrotów lub go zwiększą. Ponad połowa firm chce w 2015 r. zwiększyć zatrudnienie. Jednocześnie średnie przedsiębiorstwa wyraźnie chcą bardziej zabezpieczać się przed ryzykiem związanym z ewentualnym pogorszeniem koniunktury. W badaniu widać silne tendencje w inwestowaniu w efektywność i wzrost produktywności, poszerzanie oferty oraz rozwój pracowników. W nadchodzącym roku za kluczowe priorytety firmy wskazują kontrolę kosztów (51%) oraz wzrost efektywności (48%).

Przewiduje się, że do 2019 r. średnie przedsiębiorstwa będą zwiększać zatrudnienie o około 124 tysięce osób rocznie, do poziomu 19,3 miliona w całej Unii.

Pełną treść Raportu o sytuacji gospodarczej w Europie można pobrać na ze strony http://www.sage.com.pl/raporty